پرخاشگری بعد از ترک اعتیاد ؟

ترک اعتیاد یکی از پیچیده‌ترین فرآیندهای بهبود فردی است که با چالش‌های روانی و جسمی متعددی همراه است.
یکی از مشکلات مهمی که افراد بعد از ترک اعتیاد ممکن است با آن مواجه شوند، پرخاشگری و خشم ناخواسته است.

این مقاله به بررسی دلایل بروز پرخاشگری پس از ترک اعتیاد، تأثیرات روانی و اجتماعی آن و روش‌های مدیریت
این رفتار می‌پردازد.

در این مسیر، از تحقیقات و منابع معتبر ایرانی و خارجی برای تبیین بهتر موضوع استفاده شده است.

علل بروز پرخاشگری پس از ترک اعتیاد

بعد از ترک اعتیاد، بدن و ذهن فرد با تغییرات متعددی روبرو می‌شود. برخی از عوامل که می‌توانند به پرخاشگری
منجر شوند عبارتند از:

• تغییرات شیمیایی مغز: استفاده طولانی مدت از مواد مخدر باعث تغییراتی در مغز می‌شود که پس از ترک،
  این تغییرات به بروز احساسات منفی مانند خشم و پرخاشگری منجر می‌شود.
• عدم تحمل استرس: افرادی که در دوران اعتیاد به طور مکرر از مواد استفاده می‌کردند، پس از ترک، تحمل
  استرس پایین‌تری دارند و به پرخاشگری تمایل پیدا می‌کنند.
• فشارهای اجتماعی و احساس طرد: افرادی که از اعتیاد رها شده‌اند، ممکن است از سوی جامعه طرد شوند
  یا با نگرش‌های منفی روبرو شوند که این عوامل نیز به پرخاشگری دامن می‌زنند.
• اختلالات روانی همزمان: مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و PTSD که می‌توانند در کنار اعتیاد وجود داشته
  باشند، پس از ترک به شکلی قوی‌تر ظاهر می‌شوند و احتمال بروز پرخاشگری را افزایش می‌دهند.

تأثیرات روانی و فیزیکی ترک اعتیاد بر رفتار پرخاشگرانه

پس از ترک، افراد ممکن است با احساسات مختلفی روبرو شوند که باعث بروز پرخاشگری می‌شود. برخی از این
تأثیرات عبارتند از:

• احساس ناکامی و ناامیدی: برخی افراد پس از ترک با حس ناتوانی و فقدان مقابله مواجه می‌شوند.
• کاهش سطح دوپامین: مواد مخدر مانند الکل و مخدرها سطح دوپامین را بالا می‌برند. پس از ترک،
  سطح دوپامین کاهش یافته و به بروز خشم و پرخاشگری کمک می‌کند.
• مشکلات خواب و بی‌قراری: این مشکلات نیز در افزایش پرخاشگری نقش دارند.

نقش خانواده و پشتیبانی‌های اجتماعی در کاهش پرخاشگری

حمایت اجتماعی از عوامل کلیدی برای موفقیت در مسیر ترک است.

خانواده و دوستان نزدیک با ارائه پشتیبانی احساسی و کمک به مدیریت خشم و استرس، به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کمک می‌کنند.

مطالعات نشان می‌دهد که داشتن شبکه اجتماعی حمایتی و دریافت کمک از گروه‌های حمایتی، نقش مهمی در بهبود وضعیت روانی افراد پس از ترک دارد.

راهکارهای مدیریت پرخاشگری پس از ترک اعتیاد

راهکارهای مدیریت پرخاشگری عبارتند از:

• روان‌درمانی: مشاوره و روان‌درمانی برای شناسایی عوامل محرک و مدیریت خشم موثر است.
• مدیتیشن و تمرینات آرامش‌بخش: تمرینات ذهن‌آرامی به کاهش استرس و کنترل خشم کمک می‌کند.
• ورزش منظم: فعالیت‌های بدنی می‌تواند انرژی منفی را تخلیه و سطح خشم را کاهش دهد.
• تکنیک‌های تنفسی: تکنیک‌های تنفسی می‌توانند خشم و پرخاشگری را کاهش دهند.

استراتژی‌های درمانی و دارویی

در شرایطی که پرخاشگری شدید باشد، ممکن است نیاز به داروهای کنترل کننده باشد. استفاده از داروهای ضدافسردگی
یا ضداضطراب با تجویز پزشک متخصص می‌تواند در کاهش علائم پرخاشگری مؤثر باشد.

همچنین روش‌های درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز به مدیریت بهتر پرخاشگری کمک می‌کند.

خروج از تعادل روحی بعد از ترک مواد

مصرف مواد می تواند مغز شما را از تعادل خارج کند. کوکائین دوپامین را در بخش‌هایی از مغز افزایش می‌دهد و بسیاری از افراد با کاهش علائم افسردگی را تجربه می‌کنند.

الکل ممکن است در ابتدا علائم اضطراب را تسکین دهد، اما سپس مغز بیش از حد اصلاح می کند و این علائم را بدتر می کند.

ممکن است در ابتدا احساس آرامش کنید و ساعاتی بعد تحریک پذیر یا پرخاشگر باشید. نوسانات خلقی همچنین اغلب در نتیجه علائم ترک در هنگام تلاش برای ترک مواد بدون نظارت پزشکی است.

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که استفاده طولانی مدت می‌تواند نواحی از قشر جلوی مغز که مسئول تنظیم هیجانی است را کاهش دهد.

در نتیجه، افراد دارای تغییراتی در سطوح انتقال دهنده های عصبی و مسائل مربوط به تنظیم احساسات خود هستند .

علاوه بر این، اعتیاد می تواند بیماری های روانی مانند اضطراب و افسردگی را بدتر کند.

ممکن است همیشه احساس تنش و هوشیاری داشته باشید، احساس کنید که دیگران دائماً به شما حمله می‌کنند و باعث می‌شود پاسخ غیرمنطقی بدهید

نتیجه‌گیری

پرخاشگری پس از ترک اعتیاد یکی از چالش‌های بزرگ است که نیازمند مدیریت و پشتیبانی مداوم می‌باشد.
با استفاده از روش‌های مدیریتی، حمایت خانواده و مشاوره حرفه‌ای، افراد می‌توانند این مرحله از بهبود را با موفقیت پشت سر بگذارند.

ترکیب روش‌های درمانی، حمایتی و مدیریتی بهترین راه‌حل برای کاهش پرخاشگری و دستیابی به زندگی سالم‌تر پس از ترک است.

منابع

– Smith, J. (2020). *Managing Aggression in Addiction Recovery*. Psychology Today.
– Gupta, R., & Patel, S. (2019). *The Role of Family Support in Post-Recovery*. Journal of Substance Abuse Treatment.
– Ahmadi, M. (2021). “مدیریت پرخاشگری در افراد پس از ترک اعتیاد”. مجله روانشناسی بالینی ایران.