آیا مسمومیت حاملگی کشنده است

<div id=”pos-article-display-69322″></div>

مسمومیت حاملگی کشنده است ؟ بله یکی از دلایل اصلی بروز مرگ در دوران باردرای مسمومیت حاملگی می باشد . شاید بیشتر در زمان های گذشته یک جمله تکراری می شنیدیم ” فلانی سر زا رفت ”

جمله ای که کاملا بار منفی دارد . در دیدگاه بعضی از خانم ها حاملگی یک فرایند خطرناک می باشد که در آن احتمال مرگ بسیار بالا می باشد بنابراین این افراد یا از حاملگی اجتناب می کنند یا در صورت بروز حاملگی به همه این موارد فکر می کنند که گاها می تواند منجر به بروز استرس ، اضطراب و افسردگی در خانم ها گردد .

اما کارشناسان رپید تست می توانند این نوید را به شما بدهند که با افزایش سطح بهداشت در جامعه ، بروز مرگ در حاملگی بسیار  کم شده و به جرئت می توان گفت که حتی به یک فرایند نادر تبدیل شده است . با آگاهی نسبت به شرایط بارداری و شناخت علائم خطر در آن می توان تا حدود زیادی از بروز اتفاقات خطرناک در این دوران جلوگیری کرد .

علت بروز مرگ در حاملگی

طی جمع بندی های علل مرگ در دوران بارداری توسط سازمان جهانی بهداشت  ، 3 علت عمده بروز مرگ و میر مادران باردار در ایران و حتی جهان ، فشار خون بالا ، خون ریزی های حین یا بعد از زایمان و عفونت می باشد . که بیشتر موارد بروز مرگ در دوره پس از زایمان اتفاق می افتد .

شاخص مرگ مادران در همه کشورهای دنیا و همچنین ایران  در ازای هر ۱۰۰ هزار تولد زنده محاسبه می‌شود . با توجه به اینکه امروزه یک شاخص مهم بهداشتی تبدیل شده و از شاخص‌های تبدیل جهان سوم می‌باشد اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است .

به طوری که همه کادر درمان و بهداشت  در تلاش هستند که بروز مرگ و میر در مادران باردار را به حداقل ممکن کاهش دهند. اگر چه مسائل وجدانی که با بروز مرگ یک مادر یک خانواده و حتی یک نسل را تحت تاثیر خود قرار می دهد و این که در طی بارداری بر خلاف سایر بیماری جان 2 نفر و حتی بیشتر دست آن ها است ، تمام توان خود را به کار می گیرند که هیچ وقت همچنین اتفاق تلخی رخ ندهد . و تا حدود زیادی نیز موفق شدند .

خون ریزی

خونریزی ریزی یکی از دلایل عمده بروز مرگ مادر در ایران و جهان  می‌باشد به گونه‌ای که بعد از زایمان اگر کادر درمان  به بروز خون ریزی توجه نکنند  ممکن است هموگلوبین تا حد خیلی زیادی افت کند و نتوانند جلوی بروز مرگ مادر را بگیرند .
قابل ذکر است که خونریزی‌های پس از زایمان ، در زایمان‌های سزارین بیشتر از زایمان‌های طبیعی اتفاق می‌افتد . در زایمان طبیعی به طور میانگین هر فرد ۵۰۰ تا ۶۰۰ سی سی خون از دست می‌دهد در حالی که در زایمان سزارین این مقدار تقریبا معادل هزار تا ۱۵۰۰ سی سی می‌باشد .
به همین دلیل اهمیت مراقبت‌های پس از زایمان به خصوص یک ساعت پس از زایمان افزایش پیدا کرده و می توان تا حد زیادی  بروز مرگ به علت خون ریزی را کنترل کرد .

عفونت

در گذشته به دلیل عدم وجود آنتی بیوتیک‌های مناسب بروز مرگ به علت عفونت یک علت رایج بود . بسیاری از مادرها پس از زایمان به دلیل این عفونت و شوک‌های سپسیس جان خود را از دست می‌دادند. این مسئله همچنان در کشور هایی که سطح بهداشتی ضعیفی دارند شیوع بالایی دارد .
اگرچه این مسئله امروزه به دلیل وجود آنتی بیوتیک‌ها و رعایت مسائل بهداشتی و انجام زایمان ها در محیط بیمارستانی ،  نسبت به  گذشته کاهش پیدا کرده است . به خصوص در کشورهای پیشرفته این علت مرگ در مادران باردار نادر می‌باشد.

فشار خون و مسمومیت بارداری

موضوعی که امروز می‌خواهیم به طور گسترده راجع به آن صحبت کنیم فشار خون و مسمومیت بارداری می‌باشد.
اما قبل از آن باید گویم که بروز مسمومیت حاملگی با انجام مراقبت‌های پره ناتال خیلی خوب تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند
منظور از مراقبت‌های پره ناتال مراقبت‌هاییست که توسط سیستم بهداشتی و درمانی از ابتدای بارداری تا ۴۲ روز پس از زایمان به فرد خدمت گیرنده ارائه می‌شود .

تشخیص انواع فشار خون در بارداری

به طور کلی تشخیص فشار خون در بارداری به دو نیمه اول بارداری و نیمه دوم بارداری بستگی دارد

فشار خون در نیمه اول بارداری

نکات حین گرفتن فشار خون صحیح

1. مادر باردار یا هر فردی که می‌خواهیم فشار خون را اندازه بگیریم باید تا ۱۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری در حالت نشسته باشد و از انجام فعالیت خودداری کند
2. حداقل نیم ساعت قبل از اندازه‌گیری فشار خون لازم است فرد مذکور از مصرف چای ،  قهوه و نوشیدنی‌های کافئینی همچنین از کشیدن سیگار اجتناب کند .
3. در طول بارداری و در کلیه مراقبت‌های پرناتال بهتر است فشار خون از یک دست ثابت اندازه‌گیری شود، دست تکیه گاه داشته باشد  و هم راستای قلب فرد قرار بگیرد .
4. پاها نباید روی هم قرار بگیرند و کف پاها کاملاً روی زمین باشد.
5. برای مادران باردار به دلیل اهمیت مسئله فشار خون بهتر است از دستگاه فشارسنج جیوه‌ای و اگر در دسترس نبود از دستگاه فشارسنج عقربه‌ای برای اندازه‌گیری سطح فشار خون استفاده کنیم .

نکاتی که در مورد فشار خون حاملگی باید بدانید

1. در حاملگی به طور طبیعی فشار خون افت می‌کند این میزان افت در ۱۶ تا ۲۰ هفته به حداکثر خود می‌رسد و در نیمه دوم حاملگی شروع به افزایش می‌کند. بنابراین بروز سستی ، کرختی و احساس سرگیجه در نیمه اول حاملگی یک مسئله فیزیولوژیک و طبیعی می‌باشد که به دلیل افت فشار خون می باشد .
2. فشار خون بارداری در صورتی تشخیص داده می‌شود که میانگین اندازه‌گیری دو بار فشار خون در فاصله ۵ دقیقه بالاتر از 140/90 باشد.
3. اگرچه ما فشار خون زیر 140/90 را در دسته فشار خون حساب نمی‌کنیم اما در محدوده فشار خون 130/80 تا 139/89 نیاز به ویزیت و بررسی بیشتر در طول دوران بارداری می‌باشد .
4. برای کسی که فشار خون مزمن دارد و دارو مصرف می‌کند و باردار شده است مسئله مهم و حیاتی این است که ما نمی‌توانیم خیلی فشار خون را به حد نرمال 120/80 برسانیم لازم است فشار خون مقداری بالاتر از حد نرمال باشد زیرا خون رسانی به جفت مختل می‌شود جنین دچار محدودیت رشد می‌گردد .

اولین علائم مسمومیت حاملگی

بروز فشار خون بالا که ممکن است با دفع پروتئین یا بدون دفع پروتئین باشد از اولین نشانه های مسمومیت حاملگی می باشد . ممکن است علائم اندام های انتهایی یعنی ادم نیز اتفاق بیفتد . دفع پروتئین باعث ایجاد ادم در فرد باردار می شود .

از کجا بفهمم مسمومیت حاملگی گرفتم

تشخیص مسمومیت حاملگی یک مسئله تخصصی می باشد که نیازمند معاینات بالینی و انجام آزمایش است . این تشخیص توسط پزشک یا ماما معالج شما صورت می گیرد . با انجام به موقع مراقبت های روتین بارداری و اقدامات پاراکلینیک ، در مورد بروز مسمومیت حاملگی نگرانی نداشته باشید و تشخیص آن را به درمانگر خود بسپارید .

نکاتی که در مورد مسمومیت حاملگی باید بدانید

در افرادی که در آنها تشخیص اکلامپسی مطرح می‌باشد باید مراقب علائم خطر خود در بارداری باشد این علائم خطر به شرح زیر می‌باشد :

1. ورم که حتی در دست‌ها و صورت مشخص می‌باشد .
2. سردرد به طوری که این سردرد به داروهای معمول مثل استامینوفن و استراحت پاسخ نمی‌دهد .
3. علائم همراه سردرد مثل دوبینی تاری دید نشانه‌های خطر می‌باشد .
4. بروز دردهای شدید در ناحیه قسمت بالای شکم سمت راست زیر قفسه سینه که در محلی می‌باشد که کبد قرار گرفته و اصطلاحاً به آن درد اپی گاستر می‌گویند این درد با درد معده متفاوت است و با مصرف غذا و یا داروهای ضد اسید معده بهبود نمی‌یابد .
5. اگر برای شما تشخیص پره اکلامپسی مطرح باشد به احتمال زیاد پزشک شما برای بررسی اینکه پره اکلامپسی  از نوع شدید یا غیر شدید می‌باشد ، شما را در بیمارستان بستری می کند . این مسئله که تشخیص پره اکلامپسی شدید و از غیر شدید مشخص باشد بسیار مهم است بنابراین از بستری از در بیمارستان نترسید به توصیه‌های پزشک معالج خود عمل کنید .
6. اگر کسی سابقه پره اکلامپسی در بارداری قبلی خود داشته باشد به علت این که ممکن است در این بارداری با احتمال بیشتری دچار همان مشکل شود ، قرص آسپرین 80 میلی‌گرم هر شب از هفته ۱۲ برای این فرد بسیار کمک کننده است .
7. نکته‌ای که اینجا قابل توجه است این است که قرص آسپرین برای تاثیر بیشتر شب قبل از خواب خورده شود.
8. تنها راه درمان قطعی پره اکلامپسی شدید ، اکلامپسی و مسمومیت بارداری ختم بارداری می‌باشد .

مسمومیت حاملگی بعد از زایمان

بسیاری از موارد اکلامپسی و بروز تشنج بعد از زایمان اتفاق می افتد . حتی ممکن است باعث مرگ مادر باردار شود . به همین دلیل مراقبت های اولیه پس از زایمان برای همه افراد زایمان کرده به خصوص آن هایی که در طول بارداری خود به پره اکلامپسی یا اکلامپسی دچار شده اند بسیار مهم می باشد . سابقه پره اکلامپسی در بارداری های قبلی نیز ممکن است منجر به بروز در حاملگی فعلی نیز شود .

آیا مسمومیت حاملگی بعد از زایمان از بین می رود

همانطور که گفته شد تنها راه علاج قطعی مسمومیت حاملگی ختم بارداری می باشد . اما در 24 ساعت اول پس از زایمان مادر باید حتما تحت درمان با دارو های ضد فشار خون و سولفات منیزیوم قرار بگیرد تا از بروز تشنج در مادر جلوگیری شود . گاها برای حفظ جون مادر در موارد مسمومیت حاملگی شدید پزشکان مجبور می شوند در سنین پایین بارداری حتی زمانی که جنین قابلیت حیات ندارد ، ختم بارداری دهند .

در مسمومیت بارداری چه بخوریم

هنوز هیچ ماده غذایی گزارش نشده که بتواند از بروز مسمومیت حاملگی جلوگیری کند . در صورت بروز پره اکلامپسی فقط می توان به مادران باردار توصیه کرد که از مصرف بی رویه نمک خودداری کنند . اما نباید رژیم غذایی کاملا بدون سدیم باشد . محدود کردن فعالیت بدنی نیز توصیه می شود . باید به این نکته توجه شد به هیچ وجه در بارداری استراحت مطلق مجاز نمی باشد . مصرف مرتب دارو های ضد فشار خون می تواند کمک کننده

تاثیر مسمومیت بارداری بر جنین

در موارد مسمومیت بارداری شدید که از سنین پایین بارداری شروع می شود جنین با احتمال بیشتری دچار محدودیت رشد داخل رحمی یا همان IUGR می گردد . حتی در بعضی مواقع ممکن است برای نجات جان مادر زودتر از موعد ختم بارداری دهند که جنین قابلیت حیات ندارد . یکی دیگر عوارض مسمومیت بارداری بر جنین انجام زایمان پره ترم برای نجات جان مادر می باشد که جنین باید با تمام مشکلات یک نوزاد نارش دسن و پنجه نرم کند .

امروزه با توجه پیشرفت علم ، افزایش سطح آگاهی مردم و اهمیت سلامتی میزان بروز مرگ مادر به میزان قابل توجهی کاهش یافته است . بنابراین ممانعت از حاملگی به دلیل ترس از مرگ بارداری موضوع عاقلانه ای نمی باشد . به جرئت می توان گفت شاید مسمومیت حاملگی کشنده باشد اما میزان آن بسیار پایین است و با مدیریت شرایط بارداری این مسئله شاید هیچ وقت بروز پیدا نکند .