آشنایی با بیماری هاایدز و HIVبیماری های جنسیمطالب بیماری

معتبرترین آزمایش ایدز کدام است؟

What is the most valid AIDS test?

دقیقترین آزمایش تشخیص ایدز

معتبرترین آزمایش تشخیص ایدز می تواند خیال فرد را از ابتلا به بیماری مرموز و کشنده ایدز راحت کند.اینکه ایدز واقعا درمان ندارد خود یک واقعیت ترسناک است اما این نکته که تا کنون آشنایی با این بیماری به حدی رسیده که می توان آن را کنترل کرد و با مراقبت و مصرف دارو ویروس hiv از گسترش آن جلوگیری کند

نقش آزمایش تشخیصی در این مورد بسیار ارزشمند خواهد شد زیرا با تشخیص صحیح و به موقع می توان نتایج بسیار موثری در این خصوص دریافت نموند و روند درمان ایدز را بسیار سرعت داد

انواع آزمایش های تشخیصی برای عفونت HIV

انواع آزمایش های تشخیصی برای عفونت HIV که در کشور موجودند، با حساسیت های آنها را ذکر خواهیم کرد و در ادامه به توضیحات کامل و دقیقتری از هر کدام خواهیم پرداخت

هرکدام از آزمون های ذکر شده دارای حساسیت و دقت خاصی می باشند و برای اجرا به تجهیزات خاصی نیازمند هستند

تست ایدز الیزا

آزمایش الایزا ایدز

آزمون الیزا براساس سنجش آنتی بادی HIV بوده  % 93تا %100حساسیت دارد. میزان اختصاصی بودن این روش (با چند بار آزمایش) تقریباً %99 است که خود می تواند یکی از معتبرترین آزمایش ایدز نام برد

با پیشرفت تکنیک انجام الیزا و به منظور کوتاه کردن دوران پنجره در حال حاضر نسل های  3 و Elisa Ab 4 مورد استفاده قرار می گیرند.

کیت های نسل سوم توانایی واکنش به IgM را دارند. در کیت های نسل چهارم با اضافه کردن توان واکنش به آنتیژن , P24 دوره پنجره کوتاه تر شده است.

دلایل پدیدار شدن جواب های مثبت کاذب در آزمونهای الایزا:

  • خطای ابزاری؛
  • خطاهای پرسنلی؛
  • بیماریهای اتوایمیون؛
  • پدیده ازدیاد ایمونوگلوبولین ها (Hypergammaglobulinemia )به هر دلیل؛
  • واکسیناسیون آنفلوآنزا (تداخل زمانی هنوز بصورت کامل تعیین نشده است)،؛
  • بیماریهای کبدی؛
  • دریافت خون مکرر؛
  • گرمادهی به نمونه های خونی؛
  • مشارکت نمودن افراد در آزمون های کارآزمایی بالینی واکسن . HIV-1

دلایل پدیدار شدن جواب های منفی کاذب در آزمونهای الایزا:

  • انجام آزمون در دوره پنجره؛
  • خطاهای ابزاری؛
  • خطاهای پرسنلی؛
  • آلودگی با ( HIV-2برای آزمون هائیکه بصورت اختصاصی فقط HIV-1را مورد شناسایی قرار میدهند)؛
  • درمان های شدید سرکوب کننده سیستم ایمنی؛
  • نقص های مادر زادی کمبود تولید ایمونوگلولین (A/hypo-gammaglobulinemia ) ؛
  • مراحل پیشرفته عفونت ناشی از HIV؛
  • افرادی که درمان های Post- exposure prophylaxisدریافت نموده اند پاسخ های آنتی بادی ها را با تأخیر نشان می دهند؛
  • انواع خاصی از  HIV Subtype نظیر O درصورتیکه آن آزمون توانایی شناسایی را نداشته باشد.

آزمایش های تشخیص سریع ایدز

آزمایش تشخیص سریع نیز بر پایه پاسخ ایمنی طراحی شده اند. با این وجود اختصاصیت کافی را ندارند و مانند الیزا لازم است با آزمایشهای اختصلاصی تر مورد تائید قرار گیرند.

کیت های تشخیص سریع موجود در کشور عمدتا از نسل سوم بوده و دوران پنجره آنها مشابه الیزا نسل سوم خواهد بود

آزمایش وسترن بلات ایدز

آزمون  Western blot

این آزمون وجود IgG علیه چند نوع پروتئین ویروسی را بررسی میکند و نسبت به الایزا اختصاصی تر ا ست ولی حساسیت کمتری دارد.

این آزمون به عنوان یک آزمون تأییدکننده و عمدتا در موارد عدم تطابق به کار می رود.

مواردی که سبب پاسخ های نامشخص ویا منفی کاذب در آزمون های وسترن بلات می شود:

  • تأخیر در پدیدار شدن آنتی بادی ها؛
  • عفونت حاد ناشی از HIV؛
  • خطاهای ابزاری؛
  • خطاهای پزشکی.

مواردی که در آزمون های وسترن بلات جواب های نامشخص یا مثبت بوجودمی آورند در حالی که عفونت HIV وجود ندارد:

  • دریافت مکرر خون؛
  • بیماریهای اتو ایمون؛
  • واکسنهای آنفلوآنزا و هپاتیت B؛
  • نقایص مادرزادی سیستم انعقاد خون؛
  • التهاب مزمن کبدی و یا مشکلات ناشی از الکل؛
  • لمفومها، بدخیمی و یا خوشخیمی های سلولهای خونی؛
  • زنانی که چندین نوبت زایمان داشته اند؛
  • افرادی که در کارآزمایی های بالینی HIV Vaccineشرکت می کنند

با توجه به این که در این آزمون ژنوم ویروس مورد مطالعه قرار میگیرد، لذا در تشخیص زودرس بیماری و یا نوزاد متولد شده از مادر آلوده مفید است. نیز در مواردی که تست های الیزا نمی تواند تکلیف ابتلا را مشخص کند (عدم تطابق,) بکار می رود

[/tie_index]آزمون های تشدید اسید نوکلئیک[/tie_index]

آزمون های تشدید اسید نوکلئیک

بررسی اسید نوکلئیک عمدتا بصورت PCR انجام می شود. با توجه به این که در این آزمون ژنوم ویروس مورد مطالعه قرار می گیرد، لذا در تشخیص زودرس بیماری ویا نوزاد متولد شده از مادر آلوده مفید است.

نیز در مواردی که تست های الیزا نمی تواند تکلیف ابتلا را مشخص کند (عدم تطابق,) بکار می رود

آنتی ژن P24

در این روش آنتی ژن ویروس مورد برسی قرار میگیرد، لذا می تواند در تشخیص زودهنگام آلودگی کمک کننده باشد.

البته از آنجا که در مراحل عفونت بدون علامت و یا درمان ضدویروس، تعداد ویروس موجود در خون کم است ممکن است منفی کاذب داشته باشیم.

زمان مثبت شدن آزمون های تست HIVبر اساس تعداد روزهای گذشته از تماس

نمودار شماره 2 : زمان مثبت شدن آزمون های تست HIV بر اساس تعداد روزهای گذشته از تماس آنجا که یکی از مشکلات انجام آزمایش های تائیدی حمل و نقل نمونه هاست، تلاش بر این است از سایر نمونه های با حمل آسان تر استفاده شود. یکی از این روش ها Dried Blood Spot است.

در این روش به جای ا ستفاده از نمونه کامل خون، از نمونه قطره خون خشک شده روی فیلتر کاغذی (که با لن ست گرفته می شود) استفاده می گردد. با توجه به اینکه کمتر تهاجمی است و حمل و نگهداری نمونه ها آسان تر می باشد، کاربرد مناسبی در مطالعات میدانی دارد.

الگوریتم تشخیصی در این نمونه ها نیز مشابه نمونه خون کامل ا ست و نیاز به انجام آزمایش در چند مرحله دارد.

موارد مثبت و منفی کاذب
آزمون های ارزیابی آنتی بادی های HIVگاه دارای پاسخ های مثبت کاذب، منفی کاذب و جواب های نامشخص هستند.

الگوریتم کشوری انجام آزمون های تشخیص HIVدر بزرگسالان و اطفال بالای 18ماه:

الگوریتم تشخیص  HIVبه منظور بیماریابی در هر کشور با در نظر گرفتن شواهد علمی، شیوع بیماری و نیز امکانات کشور تعیین می گردد. روند تشخیص HIV در جمهوری اسلامی ایران در الگوریتم شماره 1خلاصه شده است.

الگوی کشوری برای تشخیص ، HIVبه گونه ای ارائه شده است که قابلیت انجام آن از لحاظ دسترسی به آزمون های مختلف و امکانات آزمایشگاهی موجود، در گستره کشوری وجود دارد. توجه به نکات زیر پیش از تصمیم گیری برای بیمار ضروری می باشد.

  • انجام مشاوره با بیمار ضروری است. در بسیاری از موارد تصمیم گیری در مورد تفسیر آزمایش برحسب زمان آخرین تماس متفاوت است.در حقیقت این مشاوره زیر بنا و ستون اصلی پیگیری روند انجام آزمایش است.
  • اگرچه الگوریتم شماره 1برای بیماریابی کارآیی بسیار بالایی دارد، ولی به صورت یک قاعده کلی در نظر گرفتن ارزیابی بالینی و مشاوره بیمار در تفسیر نتایج تاثیر گذار است.
  • آزمایشگاه و کیفیت انجام آزمون ها ستون اصلی الگوها و استراتژی های مختلف تشخیصی می باشد. با توجه به اهمیت کیفیت کار آزمایشگاه، از همکاری آزمایشگاهی بهره مند گردید که توسط آزمایشگاه مرجع سلامت تائید شده باشد.
  • از آنجا که در روند تشخیص HIVنیاز به چند مرحله آزمایش وجود دارد، از این پس هر آزمایشگاه موظف است نام کیت و آزمونی را که بواسطه آن وضعیت HIVرا ارزیابی کرده است در برگه نتایج آزمایش قید نماید.  این امر به استاندارد کردن تشخیص در کشور و نیز اطمینان از اینکه بکار بردن کیت نامبرده در مرحله صحیح، کمک میکند.
  • آزمونهای Immunoassay که در این الگوریتم برای آزمون 1 عنوان شده اند الزاما می بایست حداقل دارای مشخصات زیر باشند:

 

حساسیت یا Sensitivityتقریبا معادل %100

Specificity %≤ اختصاصیت یا99 –

توانایی شناسایی همزمان HIV-1و HIV-2

 

  • تشخیص ابتلا به HIVدر کشور بر پایه انجام سه آزمون گذاشته شده است و مشخصات آزمون ها به قرار زیر می باشد:

آزمون 1 یکی از ایمینواسی های ذیل می تواند باشد

-آزمون الایزای نسل چهارم1
– آزمون الایزای نسل سوم
– تست سریع2

آزمون 2 یکی از ایمینواسی های ذیل می تواند باشد:

– آزمون الایزای نسل چهارم
– آزمون الایزای نسل سوم

آزمون 3 یکی از آزمون های زیر می تواند باشد:

– آزمون الایزای نسل چهارم
– آزمون الایزای نسل سوم

این نکته حائز اهمیت است که دوره پنجره در صورتی که آزمون اول الیزای نسل چهارم باشد, 3ماه و در صورتی که آزمون اول الیزای نسل سوم و یا تست سریع باشد بمدت 6ماه در نظر گرفته می شود در حال حاضر طبق دستورالعمل کشوری آزمون 2 و 3با الیزای نسل چهارم انجام می شود.

در صورتی که پس از 14روز و تکرار الگوریتم تست, مجددا دو تست مثبت و یک تست منفی گزارش شود, باید برای تأیید از تست وسترن بلات یا NAT استفاده کرد.

در موارد عدم تطابق باید دستورالعمل عدم تطابق مراجعه نمائید.

خونگیری در نمونه اول و دوم متفاوت است ولی آزمون دوم و سوم باید بر روی یک نمونه و در یک مرکز انجام شود.

آزمون دوم و سوم باید در آزمایشگاه های سازمان انتقال خون و یا آزمایشگاه مرجع خدمات تشخیصی HIV در سطح دانشگاه علوم پزشکی انجام شود.

توصیه میشود در صورت مثبت شده آزمون اول مراجع بلافاصله برای انجام آزمایش های تاییدی و وصل شدن به خدمات, به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری متصل گردد که ضمن حفظ رازداری و با ارائه خدمات رایگان, بیمار برای انجام آزمایشات تأییدی هدایت می شود

در حال حاضر با توجه به فراهم کردن خدمات تشخیصی اولیه HIVدر مراکز مختلف ارائه دهنده خدمات بهداشتی- درمانی و مراکز کاهش آسیب, در بسیاری موارد تست اولیه با استفاده از کیت های تشخیص سریع در این مراکز انجام می شود و در صورتی که این مراکز از کیت های تأیید شده توسط آزمایشگاه مرجع سلامت استفاده نمایند, بعنوان تست اولیه مورد قبول است.

نیز به دلیل اهمیت دقت در انجام آزمایشات, سایر تست هایی که در آزمایشگاه های دیگر انجام شده باشد و یا تست هایی که بعنوان Self testمورد استفاده قرار گرفته و نتیجه مثبت گزارش شده باشد, بعنوان “آزمون صفر” در نظر گرفته می شود و از ابتدا تشخیص فرد باید بر مبنای الگوریتم تشخیصی اعلام شده در این گایدلاین انجام شود الگوریتم تشخیصی در صفحه بعد آورده شده است

یک دیدگاه

  1. سلام اگه مشکوک به ایدز باشم و بعد از یک ماه ریپدر تست بگیرم و جوابش منفی باشه ایا امکان ویروس ایدز هست ؟چه کار کنم خیالم راحت باشه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا