آیا تب کریمه کنگو واگیردار است؟
بیماری تب کریمه کنگو هر سال با گرم شدن هوا سر و کله اش پیدا می شود و با نگرانی افراد مختلف به خصوص اشخاصی که با دام و کشتار زیاد سرو کار دارند با پرسش اینکه آیا تب کریمه کنگو واگیردار است مواجه می شویم
هر چند در سالهای اخیر ویروس کرونا توانسته است در صدر قاتل های مردم دنیا قرار بگیرد اما نباید از بیماریهایی ویروسی و کشندهای مثل تب کریمه کنگو که سالانه منجر به ابتلا و مرگ تعدادی از هم وطنان در کشور و دنیا میشود، غافل بود.
منشاء ویروس بیماری تب کریمه کنگو با نام ویروس CCHF می باشد ، در طبیعت و در کنه های سخت گونه ای به نام هیالوما است. این کنه ها حدود سه سال عمر میکنند و میتوانند ویروس را از طریق خونخواری، جنسی و تخمگذاری به نسل بعدی شان انتقال دهند.
زمانیکه این کنهها حیوان را مورد گزش قرار میدهند، ویروس را به بدن دام منتقل می کنند. دام در طی مدت دو هفته ناقل ویروس خواهد بود و ممکن است علامتی بروز ندهد. ویروس بعداز دو هفته از بدن دام خارج می شود، اما چنانچه در طی این مدت، دام توسط انسان ذبح شده و انسان در معرض خون و ترشحات دام قرار گیرد، در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، به ویروس مبتلا میشود.
از کجا بفهمیم تب کریمه کنگو گرفتیم؟
انسان به چند روش آلوده به ویروس CCHF یا همان ویروس تب کریمه می شود،
- مورد اول : کنه نامرد به طور مستقیم انسان را مورد گزش قرار دهد،
- مورد دوم : انسان بدشانس با ترشحات، خون و بافت بدن حیوان آلوده تماس داشته باشد،
- مورد سوم: انسان کنه ها را با دست له کند
- مورد چهارم : انسان با خون و ترشحات بدنی انسان مبتلا به ویروس تماس داشته باشد.
تعداد زیادی از افراد علائمی از خود بروز نمیدهند، اما افرادی که دچار علائم میشوند، در فاز اولیه دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط میشوند، در فاز حاد بیماری، فرد دچار خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجراهای بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن همچون سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی، شود.
در فاز حاد بیماری، بین 10 تا 40 درصد احتمال دارد که بیمار فوت کند.
تب کریمه در تابستان بیشتر می شود
با توجه به افزایش احتمال شیوع بیماری تب کریمه کنگو در فصول گرم سال همزمان با فصل فعالیت مخزن بیماری کنه ها، ضروری است گروه های در معرض خطر شامل دامداران، کارکنان کشتارگاه ها، قصابان، کشاورزان ، به ویژه روستائیان و عشایر که به نحوی از انحاء با دام سر و کار دارند، با جلوگیری از رفتارهای مخاطره آمیزمراقب سلامتی خود باشند.
راه های پیشگیری از ابتلا به تب کریمه
همه ما باید فرآورده های خام دامی خود را از مراکز مجاز تحت نظارت دامپزشکی تهیه کنیم و به لیبل بهداشتی و مهر دامپزشکی بر روی لاشه های مجاز عرضه شده توجه ویزه ای داشته باشیم.
از خرید گوشت از دوره گردان، دستفروشان و افراد فاقد هویت که مبادرت به عرضه گوشت قرمز در جاده های مواصلاتی می کنند جدا خود داری نمایید.
در موقع آماده سازی گوشت برای طبخ حتما از دستکش استفاده کرده و برای حفظ سلامت خود و اعضای خانواده از لمس و مصرف گوشت تازه لاشه های کشتار غیر مجاز اکیدا خودداری شود.
رعایت اصول بهداشتی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی ( PPE ) توسط کارکنان زنجیره کشتار، انتقال و عرضه کنندگان گوشت الزامی است
افرادی که در تماس با دام زنده قرار دارند اصول بهداشتی فردی را رعایت نموده و به هیچ وجه در صورت مشاهده کنه بروی بدن دام اقدام به جداسازی کنه با دست ننمایند.
برای پیشگیری از این بیماری علاوه بر تاکید بر استفاده از روشهای حفاظت شخصی در تماس با ترشحات و خون حیوان (پوشیدت دستکش ، لباس بلند ، چکمه ، ماسک و عینک) و سمپاشی بدن دام و جایگاه و مبارزه با کنه های بدن دام از طریق بهبود جایگاه نگهداری دام ها به دامداران توصیه میشود که از له کردن کنه با دست یا روی بدن دام، از تماس بدن با ترشحات و خون دام، از کشتار دام در محل های غیر مجاز خودداری کنند.
ویروس کنه کریمه کنگو چطور از بین می رود؟
ویروس در گوشت و آلایش خوراکی جگر بعد از ۲۴ ساعت در دمای صفر تا ۴ درجه سانتیگراد غیر فعال می شود.
در صورتی که گوشت دام ذبح شده به مدت حداقل ۲۴ساعت در دمای 4 درجه سانتی گراد قرار داده شود، پدیده جمود نعشی منجر به گلیکولیز می شود.
گلیکولیز نیز منجر به افزایش میزان اسیدیته و کاهش PH گوشت می شود که این فرایند موجب می گردد، چنانچه ویروسی در گوشت وجود دارد، از بین رود.
تب کریمه از چه جانورانی منتقل می شود؟
مخزن و ناقل ویروس در طبیعت، اصولاً کنهها هستند و گاو، گوسفند، بز، خرگوش، خرگوش صحرایی و جوجهتیغی و حتی جوندگان مثل موش نیز به عنوان ناقل شناخته میشوند.
اما انواع پرندگان به جز شتر مرغ در برابر این بیماری مقاوم هستند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصاب یا پوستکن) سبب ایجاد همهگیریهای ناگهانی میشود.
این بیماری نیز شبیه بیماری هاری بیماری مشترک بین انسان و حیوان می باشد
علائم تب کنگو بعد از چند روز مشخص میشود؟
دوره کمون این بیماری بستگی به راه ورود ویروس دارد. پس از گزش کنه، دوره کمون معمولاً یک تا سه روز است و حداکثر به ۹ روز میرسد. دوره کمون به دنبال تماس با بافتها یا خونآلوده معمولاً پنج تا شش روز است و حداکثر زمان ثابت شده ۱۳ روز بوده است
در صورتی که مشکوک به این بیماری هستید بهتر است در مدتی که تا ظهور علائم بالینی این بیماری می گذرد نسبت به پیگیری ها و مراجعه به پزشک اقدام کنید
علائم تب کریمه کنگو در گوسفندان
ویروس این بیماری پس از ورود به بدن دام، به مدت یك هفته تكثیر می شود و درصورت ذبح گوسفند در این دوره احتمال انتقال بیماری به دامدار وجود دارد.
دام آلوده به ویروس تب كریمه كنگو هیچ علامت خاصی ندارد، از این رو ضروری است كه ذبح دام ها در كشتارگاه های مجاز انجام گیرد.
واگیردار بودن تب کریمه کنگو
در پاسخ به سوال اینکه آیا تب کریمه کنگو واگیردار است؟ باید بگویم بله کاملا واگیر دار و مسری است .اما راه های انتقال که در قسمت بالا به طور کامل به آن اشاره شد باید مورد توجه قرار گیرد
همچنین تماس با خون و بافت بیماران بهخصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه عملی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود باعث انتقال بیماری میشود.
بیمار در طی مدتی که در بیمارستان بستری است میتواند به لحاظ انتقال بیمارستانی به شدت دیگران را دچار آلودگی کند، عفونتهای بیمارستانی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیماران شایع میباشند
درمان تب کریمه کنگو
اساس درمان این بیماری، درمان حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان انعقاد درونرگی منتشر به همراه داروی ضد ویروس ریباویرین است. درمان توسط پزشک متخصص و ترجیحاً متخصص عفونی انجام میشود.
چه افرادی تب کریمه کنگو میگیرند؟
همه افراد جامعه احتمال ابتلاء به بیماری را دارند، گروه پرخطر شامل: دامداران، دامپزشکان، کارمندان کشتارگاه، کارکنان بهداشتی- درمانی (پزشک، پرستار، بهیار) هستند.