دارو ترک اعتیاد در داروخانه ها فرصت یا تهدید
Medication Quit drug addiction in pharmacies Opportunity or threat
داروهای ترک اعتیاد
داروهای ترک اعتیاد مجموعه ای از مواد شیمیایی کنترل شده ای است که مراکز ترک اعتیاد بیشتر به عنوان جایگزین مواد مخدر در بین افرادی که روند ترک اعتیاد را آغاز می کنند تجویز می گردد
گروه دارو های ترک اعتیاد با توجه به شرایط فرد بیمار اعتیاد که معمولا با در نظر گرفتن و بررسی شرایط جسمی ، روحی و نوع مواد مصرفی فرد ، تجویز می شود .
تهیه کردن دارو ترک اعتیاد تا کنون تنها از طریق مراکز ترک اعتیاد سرپایی امکان پذیر بود و شخص با توجه به نوع داروی خود که اکثرا به اشکال قرص و شربت می باشد در دوره منظم و کنترل شده به مراکز mmt مراجعه می کرد.
داروهای ترک مواد مخدر در کنار مسکن بودن می توانند انگیزه مصرف را از فرد بیمار به مصرف مواد مخدر گرفته و تمایلات آنها از وسوسه به کشیدن مواد دور کنند
خاصیت تسکین این دارو ها و پنهان کردن اعتیاد به ماده مخدر که بیشتر بدنام می باشد سبب شده است که داروهای ترک اعتیاد مورد سوء استفاده قرار گرفته و افرادی خودسرانه به سمت مصرف آن سوق پیدا کنند
از سوی دیگر نیز سودجویان با تولید این داروها در مراکز غیر استاندارد و بدون هیچ دانش مشخصی ترکیباتی عجیب را با نام داروی ترک مواد مخدر در بین خرده فروشان و توزیع کنندگان مواد مخدر پخش کنند که اثار زیان آور جسمی را با خود به همراه داشته است
حال چند وقتی است زمزمه هایی از توزیع این دارو ها در داروخانه ها به گوش می رسد و گویا به زودی این امر با مجوزات وزارت بهداشت عملی خواهد شد
به همین دلیل مقاله ای به کوشش سعید امدادی کارشناس اعتیاد و روانشناس تهیه گردیده است را برایتان منتشر می کنیم
انواع دارو ترک اعتیاد
دارو های ترک اعتیاد به شکل های مختلفی در جهان تولید و عرضه می شود و از نظر کارایی هم با هم متفاوت می باشند .اما بیشترین شکل آن به صورت قرص (بلعیدنی و زیر زبانی ) و شربت دیده می شود
اثرات دارو ترک اعتیاد بیشتر به صورت مسکن و کاهش دهنده درد می باشد اما گروهی هم می توانند به عنوان سم زدا و آرامشبخش و بی انگیزه کننده مصرف مواد نیز مورد استفاده قرار گیرند
- متادون
- بوپرنرفین یا ب 2
- شربت اپیوم
- نالوکسان
- نالتروکسان
در آزمایشات عدم اعتیاد نیز برای جلوگیری از پنهان کاری اعتیاد از کیت اعتیاد موارد بالا برای تشخیص استفاده می شود
اعتیاد و درمان آن
اعتياد یا اختلال مصرف مواد اعتیاد آور يک بيماري مزمن است كه عوامل گوناگون زيست شناختي، روانشناختي و اجتماعي در آن تأثير دارند.
مواد افیونی اعتیاد آورند، مواد افیونی گروهی از مواد روانگردانند که از گیاه خشخاش مشتق می شوند و شامل تریاک، مورفین،کدئین و برخی مواد دیگر هستند.
اصطلاح “مادة افیونی” همچنین برای مواد مخدر ترکیبی نظیر هروئین نیز که از ترکیباب خشخاش تولید میشود، به کار میرود.
بنابراین اصطلاح “مواد افیونی” به تریاک و دیگر ترکیبات نیمه ترکیبی و ترکیبی با خواص مشابه اطلاق می شود.
از آنجایی که هیچ درمان واحدی برای کلیة افراد دچار وابستگی ناسالم به مواد افیونی اثربخش نیست، باید به میزان کافی روشهای درمانی متنوع فراهم کرد.
درمان نگهدارنده با متادون يك رويكرد شـناخته شـده جهـت درمان اعتیاد به مـواد افیونی و همچنین رویکرد موثری در كـاهش آسـيب های ناشی از اعتیاد به مواد مخدر است.
[/padding]
داروهای ترک اعتیاد در مراکز MMT
درمان نگهدارنده با متادون (MMT) در ايـران از سـال 1383 براي بيماران وابسته به مواد مخدر طبق پروتكـل وزارت بهداشـت در دسـترس بـوده اســت و فقـط مراكـزي كــه مجـوز درمـان بــا داروهـاي آگونيسـت را دارنـد مجـاز بـه تجـويز متـادون بوده اند.
در بخشنامه جدید توزیع دارو های ترک اعتیاد مقرر شده که توزیع داروهای آگونیست و درمان اعتیاد از طریق داروخانه‌های منتخب صورت پذیرد.
بیش از یک ماه است که سازمان غذا و دارو ضابطه طرح توزیع داروهای مخدر با هدف جلوگیری از نشت و انحراف در توزیع دارو به ویژه متادون و همچنین به جهت ساماندهی انتخاب نوع و شکل مناسب داروهای تکلیفی، ابلاغ کرده است
در این بخشنامه مقرر شده که توزیع داروهای آگونیست و درمان اعتیاد از طریق داروخانه‌های منتخب صورت پذیرد.
این امر موجب اعتراض کانون سراسری انجمن‌های مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور قرار گرفته است.
از ظواهر امر اینگونه پیداست که این عزیزان با اجرایی شدن این امر به شدت مخالفند.
احتمالاً حقوقدانان می توانند اتفاق مذکور را به لحاظ قانونی و حقوقی مورد بررسی قرار دهند و شاید ایرادات قانونی به این تصمیم و ابلاغ وارد شود.
اما هدف بنده از نگاشتن این مطلب بررسی این موضوع از منظر درمانگری در حوزه ی اعتیاد و با توجه به اولویت قرار گرفتن نفع درمانجوی اعتیادی است.
اولویت رفاه بیماران اعتیاد است
مگر نه اینکه هدف از تاسیس مرکز درمان اعتیاد به هر شکل و با هر پروتکل و تحت نظارت هر سازمانی کاستن درد و رنج معتادین است و هویت وجودی این مراکزسرپایی درمان اعتیاد نیز از حضور مراجعین دردمندشان معنا می یابد.
پس چرا امروز در صدای اعتراض کانون سراسری انجمن‌های مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور خبری از توجه به منافع واقعی مراجعین دردمند اعتیادی به گوش نمی رسد.
مراکز متادون درمانی که به لحاظ پتانسیل علمی در حوزه ی درمانگری اعتیاد با حضور پزشک، روانشناس، مددکار و از لحاظ امکانات سخت افزاری با در اختیار داشتن کلینیکهای استاندارد و در دسترسی پذیری های مناسب می بایست در والاترین جایگاه درمانی قرار داشته باشند
آیا عرضه داروهای ترک اعتیاد در داروخانه ها به نفع حوزه ی درمان اعتیاد در طولانی مدت و نهایتاً در جهت منافع درمانجویان دارای اختلال مصرف مواد هست یا نه؟
چرا اینگونه از عدم کنترلشان بر روی متادون دادن به مراجعین برآشفته و نگران تامین مخارج و حقوق کارمنداشان شده اند.
طبیعتاً سوال یا اعتراض اصلی باید این باشد که:
آیا عرضه داروهای ترک اعتیاد در داروخانه ها به نفع حوزه ی درمان اعتیاد در طولانی مدت و نهایتاً در جهت منافع درمانجویان دارای اختلال مصرف مواد هست یا نه؟
آیا دلیل مراجعه ی درمانجویان اعتیادی به کلینیکهای شما صرفاً دریافت متادون است؟
اگر پاسخ به این سوال بله باشد،زمان آن رسیده که پزشکان،روانشناسان و مددکاران محترمِ شاغل در مراکز سراپایی اعتیاد دست به ابتکار عمل بزنند و اقدامات مناسب جدیدی از طریقِ:
- مشاوره های انگیزشی اثر بخش،
- ایجاد پیوند درمانی مناسب و متناسب،
- رسیدگی به مشکلات و اختلالات زمینه ای ایجاد کننده و تداوم بخش اعتیاد
- همچنین پرداختن به مشکلات اجتماعی مراجعینشان را شروع کنند.
امروزه سهولت دسترسی پذیری معتادان به مواد اعتیاد آور قابل مقایسه با سال 1383 نیست.
در حوزه ی درمان اعتیاد کشورمان روزی دغدغه اصلی این بود که معتادان به مواد اعتیاد آور کم خطر تر و قابل کنترل (ازمنظر درمان) دسترسی داشته باشند،
برای همین شاید توزیع متادون در کلینیکها توسط کارشناسان پرستاری و تکنسین ها و منشی ها تحت نظارت و سرکشی پزشک قابل قبول و پاسخگوی نیاز درمانجویان بود.
اما امروز با رشد و تغییرات فرهنگی و تغییر سن اعتیاد و تنوع مواد اعتیاد آور نیاز مراجعین اعتیادی نیزتغییر کرده است،
نیاز اصلی مراجع در مراکز درمان اعتیاد دیگر متادون نیست او درمان اختلال مصرف مواد اعتیادآورش را نیاز دارد.
به گمانم پس از گذشت نزدیک به دو دهه از تاسیس مراکز سراپایی درمان اعتیاد وقت آن رسیده در این حوزه دست به نوسازی و ارتقاء بزنیم.
این زمانی است که پزشکان،روانشناسان و مددکاران تجربه ها و نتیجه گیریهای حاصل از نگارش مقاله ها و پایان نامه هایشان را در جهت ارتقاء سطح درمان اعتیاد کشور به حوزه ی عمل بکشانند و رویکردها و تکنیکهای به روز و خلاقانه و اثر بخش را به جامعه معرفی کنند.
وقت آن رسیده گام جدیدی در ارتقاء کرامت درمانجویان دارای اختلال مصرف مواد اعتیاد آور برداریم.
بیار آنچه داری ز مردی و زور
که دشمن(اعتیاد) به پای خود آمد به گور
و در پایان معتقدم عرضه داروهای ترک اعتیاد در داروخانه ها همان فرصتی است که می تواند کارکرد کلینیکهای سرپایی متادون درمانی را ارتقاء بخشد و این امر گام بزرگی در راستای کاهش درد و رنج عزیزان دارای اختلال مصرف مواد در این مرز و بوم خواهد بود.
